Φωτιάδης Ηλίας ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ

Μηχανισμός κάκωσης

Η κλείδα υφίσταται κακώσεις που οδηγούν στο κάταγμα κυρίως με μηχανισμό συμπίεσης του ώμου στον κορμό, όπως συμβαίνει κατά την πτώση από δίκυκλο επί του ώμου σε τροχαία ατυχήματα και λιγότερο συχνά στον αθλητισμό. Συμβαίνει κυρίως σε νέους ενήλικες, με συντριπτική επικράτηση των αρρένων. Ο τυπικός ασθενής έχει υποστεί πτώση από ποδήλατο ή μηχανάκι. Η παρεκτόπιση είναι τυπική. Το έξω τμήμα παρεκτοπίζεται προς τα κάτω από το βάρος του ώμου, ενώ το κεντρικό έλκεται από τον στερνοκλειδομαστοειδή και παρεκτοπίζεται προς τα πάνω. Ο ασθενής πονάει στην περιοχή του κατάγματος με τις κινήσεις του ώμου, υπάρχει δε οίδημα και παραμόρφωση.

Διάγνωση

Η διάγνωση συνήθως γίνεται με τον απλό ακτινολογικό έλεγχο. Διαπιστώνεται το κάταγμα και η πιθανή παρεκτόπισή του.

Αντιμετώπιση

Η θεραπεία διακρίνεται σε συντηρητική και χειρουργική. Παραδοσιακά, τα κατάγματα κλείδας, με εξαίρεση το περιφερικό τους άκρο, αντιμετωπίζονταν με συντηρητική αγωγή, χρησιμοποιώντας απλούς κηδεμόνες που έφερναν την κλείδα σε μια σχετική θέση ανάταξης, όπως απλή ανάρτηση του ώμου, ή οκτωειδή επίδεση.  Κατά την εφαρμογή οκτωειδούς επίδεσης, η περίσφιξη δεν πρέπει να είναι υπερβολική διότι μπορεί να εμποδίσει την κυκλοφορία στα άνω άκρα. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο μετά την εφαρμογή των επιδέσμων να ελέγχονται οι σφύξεις της κερκιδικής αρτηρίας στην πλευρά του κατάγματος. Η διάρκεια της ακινητοποίησης είναι συνήθως 4 εβδομάδες.

Η χειρουργική αντιμετώπιση εφαρμοζόταν και εφαρμόζεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:-πολύ παρεκτοπισμένα κατάγματα, τα οποία μπορεί να πιέζουν το δέρμα, -ανοικτά κατάγματα (υπάρχει σχίσιμο στο δέρμα), -κατάγματα του περιφερικού άκρου της κλείδας (συνυπάρχει ρήξη συνδέσμων) -περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν κολλάει το οστό, μια κατάσταση γνωστή ως ψευδάρθρωση του κατάγματος.

Τα τελευταία χρόνια έχει δοθεί περισσότερη έμφαση στην αποκατάσταση του φυσιολογικού μήκους του οστού, η οποία εγγυάται την αποκατάσταση της σωστής κινηματικής της κλείδας και της άρθρωσης του ώμου. Επίσης η χειρουργική θεραπεία έχει ως αποτέλεσμα την ταχύτερη πώρωση του κατάγματος.

Η σύγχρονη τεχνολογία έχει προσφέρει στην Ορθοπαιδική νέα υλικά, κατάλληλα για την οστεοσύνθεση των καταγμάτων κλείδας, όπως κλειδούμενες πλάκες και ενδομυελικούς ήλους, τα οποία παρέχουν σταθερή οστεοσύνθεση και επιτρέπουν πρώϊμη κινητοποίηση του άνω άκρου. Σύνηθες μειονέκτημα της χειρουργικής αντιμετώπισης είναι το μετατραυματικό σημάδι στο δέρμα, όταν χρησιμοποιούνται πλάκες. Άλλη πιθανή επιπλοκή είναι η μετεγχειρητική λοίμωξη του τραύματος αλλά είναι αρκετά σπάνια, συνήθως κάτω του 0,5%.

Στον παιδιατρικό πληθυσμό, τα κατάγματα κλείδας αντιμετωπίζονται σχεδόν αποκλειστικά με συντηρητική αγωγή, λόγω του μεγάλου δυναμικού ανακατασκευής του αναπτυσσόμενου παιδικού σκελετού.

Συμπερασματικά, τα κατάγματα κλείδας δεν είναι πολύ συχνά, αλλά όταν συμβούν, απαιτούν σωστή αντιμετώπιση, είτε συντηρητική, είτε χειρουργική, ώστε να αποκατασταθεί ο συνδετικός κρίκος μεταξύ κορμού και άνω άκρου.

Μετεγχειρητικά  επιτρέπεται  περιορισμένη  χρήση  του  χεριού,  μέχρι  να  εμφανιστούν  ακτινολογικά  στοιχεία  πώρωσης  του  κατάγματος, συνήθως στις 4 εβδομάδες μετά το χειρουργείο. Επίσης είναι δυνατό να απαιτηθεί κάποιες συνεδρίες φυσιοθεραπειών για την αποκατάσταση του πλήρους εύρους κίνησης του ώμου.