Φωτιάδης Ηλίας ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ

Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος βρίσκεται στο κέντρο του γόνατος και έχει ένα ρόλο θεμελιώδη: αντιτίθεται σε μια υπερβολική πρόσθια μετατόπιση της κνήμης σε σχέση με το μηρό καθώς και στην υπερβολική εσωτερική στροφή της κνήμης σε σχέση με το μηρό.  Σε περίπτωση βίαιας στροφής του γόνατος, οι ρήξεις του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου είναι συχνές.  Στο σκι και στο ποδόσφαιρο για παράδειγμα, έπειτα από στροφική κίνηση του σώματος επί του ποδιού που πατά σταθερά στο έδαφος, έχουμε συχνές ρήξεις του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου με την έκλυση ενός αισθητού ήχου κατά την ρήξη (κρακ). Από την στιγμή που σπάσουμε τον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο δεν επουλώνεται μόνος του. Ωστόσο η ρήξη του πρόσθιου χιαστού δεν εμποδίζει σε όλες τις περιπτώσεις τις καθημερινές μας δραστηριότητες.  Αντιθέτως, μπορεί όμως να υπάρχει μια σημαντική αστάθεια του γόνατος που να μην μας επιτρέπει να ασχοληθούμε με αθλητικές δραστηριότητες. Η χειρουργική του αποκατάσταση (πλαστική προσθίου χιαστού) γίνεται με την λήψη ενός τενόντιου μοσχεύματος και την τοποθέτησή του στη θέση του πρόσθιου χιαστού. Η απόφαση για την χειρουργική αντιμετώπιση του πρόσθιου χιαστού εξαρτάται από την ηλικία του ασθενούς, την ενασχόληση με τα σπορ και η ύπαρξη σημαντικής αστάθειας του γόνατος.

Συμπτώματα

Η ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου συμβαίνει συνήθως κατά την διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων. Υπάρχει συνήθως ένας οξύς πόνος στο γόνατο, ένας ήχος (κρακ) αισθητός κατά την ρήξη, μια διόγκωση του γόνατος (αίμαρθρο) μερικά λεπτά ή ώρες μετά τον τραυματισμό και μια αίσθηση αστάθειας στο γόνατο. Μετά λοιπόν από ένα τραυματισμό του γόνατος, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να τοποθετήσουμε πάγο στο γόνατο 5-6 φορές την ημέρα για 15 με 20 λεπτά, να ακινητοποιήσουμε το γόνατο με κάποιο νάρθηκα, να χρησιμοποιήσουμε πατερίτσες και να απευθυνθούμε στον Ορθοπαιδικό.

Διάγνωση

Η διάγνωση είναι κλινική αρχικά και στη συνέχεια η διάγνωση επιβεβαιώνεται με την μαγνητική τομογραφία του γόνατος. Η παρακέντηση του γόνατος μπορεί να βοηθήσει την υποχώρηση των συμπτωμάτων λόγω της παροχέτευσης του αίματος. Επίσης σε περίπτωση που παροχετεύσουμε αίμα από το γόνατο με την παρακέντηση, αυτό είναι μια ισχυρή ένδειξη για ρήξη του πρόσθιου χιαστού. Η απλή ακτινογραφία του γόνατος θα αποκλείσει την ύπαρξη κατάγματος του γόνατος. Τέλος η αρθροσκόπηση του γόνατος θα επιβεβαιώσει την ρήξη του πρόσθιου χιαστού 100%.

Θεραπεία

Η θεραπεία είναι πιο συχνά χειρουργική για την σταθεροποίηση του γόνατος, την αποφυγή βλαβών στους μηνίσκους και την επιβράδυνση της εμφάνισης μετατραυματικής οστεοαρθρίτιδας του γόνατος. Ωστόσο, το χειρουργείο δεν αποτελεί πάντοτε μια υποχρεωτική λύση.  Μπορεί κανείς να ακολουθήσει μια συντηρητική θεραπεία βασισμένη στην μυική ενδυνάμωση και σε αθλητικές δραστηριότητες όπως το ποδήλατο και η κολύμβηση. Βέβαια σε περίπτωση που η αστάθεια του γόνατος είναι ιδιαίτερα αισθητή η χειρουργική αποκατάσταση είναι αναπόφευκτη. Χρησιμοποιούμε συνήθως για την αποκατάσταση του πρόσθιου χιαστού αυτόλογο μόσχευμα που αντικαθιστά το σύνδεσμο που έσπασε. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε διαφορετικά είδη μοσχεύματος:

•  Επιγονατιδικό τένοντα
• Λαγονοκνημιαία ταινία
• τενόντιο μόσχευμα των οπίσθιων μηριαίων (hamstrings). Οι τένοντες αυτοί είναι βοηθητικοί και η λήψη τους δεν επηρεάζει την συνολική λειτουργία του γόνατος

Η επέμβαση γίνεται αρθροσκοπικά (με κάμερα) με δύο μικρές τομές κάτω και πλαγίως της επιγονατίδας. Μερικές φορές βοηθητικές τομές είναι δυνατο να χρειαστούν.  Δύο οστικά τούννελ στο μηρό και στην κνήμη στις περιοχές πρόσφυσης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου γίνονται στο γόνατο.  Μετά την τοποθέτησή του το μόσχευμα σταθεροποιείται με βίδες ή αγκράφες.  Οι συνοδές βλάβες μηνίσκων ή χόνδρου θεραπεύονται στον ίδιο χειρουργικό χρόνο.

Μετεγχειρητικά

Η κινησιοθεραπεία αρχίζει άμεσα και το γόνατο τοποθετείται σε ένα μηχάνημα που εκτελεί παθητική κάμψη και έκταση του γόνατος. Για τις πρώτες 10 ημέρες μετεγχειρητικά μπορούμε να φορτίζουμε το πόδι μας αλλά καλό είναι να χρησιμοποιήσουμε ένα ζευγάρι πατερίτσες για τον περιορισμό του πόνου και την ηρεμία του γόνατος. Η φυσικοθεραπεία συνεχίζεται αρκετό διάστημα σε κάποιο φυσικοθεραπευτήριο. Η οδήγηση επιτρέπεται μετά την άδεια του χειρουργού σας όπως το ίδιο χρειάζεται και για τις αθλητικές δραστηριότητες. Η επάνοδος στην επαγγελματική μας δραστηριότητα εξαρτάται από την φύση του επαγγέλματος που εξασκούμε και γενικά μπορεί να είναι από 20 μέρες έως 3 μήνες.

Επιπλοκές

Φλεβοθρόμβωση: μπορεί να συμβεί παρά την αντιπηκτική θεραπεία που δίνουμε.  Αιμάτωμα: έίναι σπάνιο και απαιτεί την παροχέτευσή του  Δυσκαμψία γόνατος: Η δημιουργία συμφύσεων μέσα στο γόνατο στο πλαίσιο της επουλωτικής διεργασίας του οργανισμού μπορεί να οδηγήσει σε περιορισμό του εύρους κινητικότητας του γόνατος  Σύνδρομο αλγοδυστροφίας: είναι ένα φαινόμενο επώδυνο, άγνωστης αιτιολογίας, που μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες ή και μήνες και χαρακτηρίζεται από πόνο και περιορισμό της κινητικότητας της άρθρωσης.  Εν τω βάθει φλεγμονή του γόνατος: αποτελεί σπάνια επιπλοκή. Απαιτεί τις περισσότερες φορές μια επανεγχείρηση για τον καθαρισμό αρθροσκοπικά του γόνατος και μακροχρόνια θεραπεία με αντιβιοτικά.