Φωτιάδης Ηλίας ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ

Η άρθρωση του Lisfranc ενώνει τον πρόσθιο ταρσό (τρία σφηνοειδή οστά και κυβοειδές) με τα μετατάρσια.  Η άρθρωση αυτή αποτελείται από τρεις ξεχωριστές αρθρώσεις τόσο σε ανατομικό όσο και σε λειτουργικό επίπεδο συγχρόνως.  Κάθε επιμέρους άρθρωση παρουσιάζει ξεχωριστό αρθρικό θύλακο, καλά αφοριζόμενο. Η άρθρωση του Lisfranc είναι λοξή, ως προς το επίπεδό της και ο ρόλος της είναι να επιτρέπει κινήσεις εσωτερικής και εξωτερικής ανύψωσης του πρόσθιου πόδα. Συνδέει επίσης το μέσο πόδα με τον πρόσθιο πόδα με την βοήθεια πολλαπλών αρθρώσεων και ενός πολύπλοκου συνδεσμικού συστήματος.  Οι τραυματισμοί της ταρσομετατάρσιας άρθρωσης είναι σπάνιοι και η συχνότητά τους εκτιμάται στο 0,2%.   Οι τραυματισμοί της άρθρωσης Lisfranc αποτελούν μια ποικιλλία τραυματισμών, που συνιστούν κατάγματα ή κατάγματα-εξαρθρήματα, καθώς και διαστρέμματα.

Η σταθερότητα της ταρσομετατάρσιας άρθρωσης επιτυνχάνεται με τον ανατομικό σχεδιασμό των σφηνο-μετατάρσιων αρθρώσεων και των συνδεσμικών στοιχείων που ενισχύουν αυτές τις αρθρώσεις. Η βάση του 2ου μεταταρσίου που ενσφηνώνεται μεταξύ του έσω και έξω σφηνοειδούς παρουσιάζει ένα ανατομικό στοιχείο σταθερότητας που ενισχύεται ακόμη περισσότερο με τα συνδεσμικά στοιχεία που περιβάλλουν την άρθρωση (σύνδεσμος Lisfranc). Οι τραυματισμοί των ταρσο-μετατάρσιων αρθρώσεων έχουν κακή συνήθως πρόγνωση, καθώς από τα δημοσιευμένα βιβλιογραφικά αποτελέσματα μόνο ένα 34-80% των περιπτώσεων παρουσιάζει ικανοποιητικά αποτελέσματα.  Η μετατραυματική αρθρίτιδα στην ταρσο-μετατάρσια άρθρωση είναι η συχνότερη επιπλοκή που παρατηρείται.

Διάγνωση 

Κατά την εξέταση, το άκρο πόδι είναι τυπικά πρησμένο, κυρίως κατά την ραχιαία επιφάνειά του, και παρατηρούνται εκχυμώσεις. Η πιο ευαίσθητη περιοχή του πόνου απαντάται κυρίως στη μέση περίπου της ράχης του ποδιού. Ο ασθενής αρνείται να φορτίσει επί του τραυματισμένου σκέλους και είναι αδύνατο να το κάνει λόγω του πόνου. Η απλή ακτινογραφία επιβεβαιώνει τη διάγνωση. Η αξονική τομογραφία αυξάνει την ακρίβεια και ευαισθησία της διάγνωσης, καθώς μπορούμε επίσης να εκτιμήσουμε ασφαλέστερα την ακεραιότητα ή μη των οστικών δομών. Μπορούμε τέλος να κάνουμε μια τρισδιάστατη ανασύνθεση των εικόνων της αξονικής τομογραφίας και έτσι να έχουμε τρισδιάστατη σκελετική απεικόνιση.

Θεραπεία

Υπάρχουν διάφοροι βαθμοί σοβαρότητας του τραυματισμού αυτού. Η εκτίμηση του τρόπου τραυματισμού, της ηλικίας του ασθενούς και της αντικειμενικής κλινικής εξέτασης θα μας οδηγήσουν στην επιλογή της καλύτερης θεραπευτικής μεθόδου για μια γρήγορη αποκατάσταση. Έχοντας ως δεδομένο την πρόταση όλων των χειρουργών για ανατομική αποκατάσταση των προβλημάτων των αρθρώσεων, η χειρουργική αποκατάσταση αυτών των βλαβών είναι αδιαμφισβήτητη.  Μια αποκατάσταση συντηρητική σ'αυτές τις βλάβες θα οδηγούσε σε χείριστα αποτελέσματα. Η εγχείρηση συνίσταται σε όλες τις παρεκτοπισμένες βλάβες ή για όλες τις ασταθείς συνδεσμικές κακώσεις. Σε γενικές γραμμές όσο πιο νωρίς επεμβαίνουμε χειρουργικά τόσο καλύτερα θα είναι τα αποτελέσματά μας και η αποκατάσταση του ασθενούς.

Μετεγχειρητικές οδηγίες

Μετά την χειρουργική αντιμετώπιση αυτού του τραυματισμού, μια κινητοποίηση πρώιμη είναι δυνατή, αλλά η αποφυγή φόρτισης για 4-6 τουλάχιστον εβδομάδες είναι απαραίτητη. Έτσι:

• στις 3 εβδομάδες μπορούμε να κάνουμε κινητοποίηση μέσα σε πισίνα
• στις 4 εβδομάδες ποδήλατο με ήπια αντίσταση
• φόρτιση του σκέλους προοδευτικά κατά την 6η εβδομάδα
• φόρτιση κανονικά (πλήρη) στην 8η-10η εβδομάδα

Το τρέξιμο σε ανώμαλο έδαφος δεν επιτρέπεται πριν τους 6 μήνες.  Η ανάληψη εξ'ολοκλήρου των δραστηριοτήτων του ασθενούς είναι δυνατή 9 μήνες με 1 χρόνο μετά τον τραυματισμό.